iventia.com

Les veyures de Pinón

Taba la nueche escuro como boca de llobu. Xiblaben los mazaricos de calón en calón penriba de les sebes;la coruxa echaba'l chiflíu del mal agüeru, y tamién el cuquiellu de xemes en cuandu xiblaba so la figar que se solmenaba al soplu del vientu, y la galana cunta los xiblíos si aporta pensar entócenes en casoriu.
Pelos caminos y caleyes oyíase'l patucar de les madreñes, que sacaben fuéu al encatiase nes piedres del camín, y dalgún ixuxú retumbiaba peles eres abaxo, col cantar recio y melguero.
En casa de Pinón encamentóse una esfoyaza. La cocina teba estrada de panoyes, que malapenes había llugar pa cincar una pata sin estrapar dalguna. Tolos mozos y moces de la parroquia, arródienles pa esfoyales y enriestrales, faciendo una bulla qu'amoriaba la cabeza.
Per equí una neña prieta y respingada apúre-y panoyes a un mozu que les enriestra con maña; per allá un mozacu diz nun sé qué a una moza que se pon colorada, y acullá una panoya fué dar nos focicos d'un atrevíu qu'echó un plizcu nuna ñalga dura comu un pegollu. Too ye risa y groma. Esti diz un cuentu con apegadiella; l'otru echa un cantar qu'atorolla la cocina, y el de más p'allá da un blincu, pegandu un testerazu na viga la tenada. El pote fierve coles corbates que ye un gustu; revienten les de magüestu; chispa'l fueu; afuma'l candil, y... Pinón durme que durme, asentáu nuna tayuela, colos brazos desmanganiyaos y apertando nos llabios una colilla negra y babosa.
Xustu cunta un cuentu de mieuque da curuxía; y una moza, que-y pruñe'l cuerpu por armar bulla, tira una panoya, que fué dar so la panza de Pinón, surtiendo comu si díes na pelleya d'un tambor.
Pinón llancía un berríu que semeya un vómitu, y llevántase fechu un cuélebre.....