Propuesta ortográfica de l'asturlhionés unifhicáu

De Asturlhionés unifhicáu
La revisión del 7 avi 2009 a les 19:53 por Admin (Alderique | contribuciones)
(dif) ←Revisión anterior | Revisión actual (dif) | Revisión siguiente→ (dif)
Saltar a: navegación, buscar
Calteníus de la Propuesta
Introdución

Los dialeutus

Vocalis
Diptongus
Vocalis fhinalis de singular
Vocalis fhinalis de plural
Otres vocalis fhinalis
Vocalis anicialis
Desendolqui d'uau i yodi
Fhormàs

Consonantis
Sonoràs y sordàs

Fhormàs vervalis

Vocavulariu

Autoris i Bibliografía

La Propuesta ortográfica de l'asturlhionés unifhicáu trátassi namái dun intentu de normalización ortográfica del diasistema asturlhionés, istu yê, de l'asturlhionés ucidental (asturianu-lhionés i mirandés) i de l'asturlhionés oriental (cántabru-estremeñu), los tres consideraus normalmenti nel contestu internacional (ES, PT) como lhinguàs (dialeutus) independientis, pertenecientis al sugrupu iberu-romanci asturlhionés.

H.asta güei solo l'asturianu i el mirandés fhizun propuestàs ortográfhicàs, dambàs lhimitaàs a los sos ámbitus lhocalis ó regionalis. Enjamás van almitissi estàs grafíàs regionalis enàs otràs comunidais implicaàs, pero puei que cun ista ortografía unifhicada s'alcuentri un mou de colhavorar a partir della.

La primer versión (2004) fhuei un intentu senciellu de juñi-los dialeutus baxo una propuesta equitativa, anque - precisamenti pola equidá que se buscava - non yêra justu cula hestoria i tradición del diasistema provinienti del lhatín.

La segunda versión (2006) buscó reduzir l'impautu que sobri la primer versión tuvu la inclusión de rasgus lhingüístivus i ortográficus ucidentalis (mirandesis i lhionesis) i orientalis (cántabru-estremeñus). La simplicidá fhuei l'ojetiu, n'oviando ciertus aspeutus essencialis pa una aceutación común, como làs fhormàs n'-es o -en.

Esta nueva versión (2009) inclúi meyhoràs relhacionaàs cun esti puntu, pero tamién cun otrus verdaderus argayherus de cabeça pa la normalización pola variedá essistenti, que paeç irreduzivli a una fhorma d'escritura concreta. Assina por exemplu "fhechàs" reduz làs possivilis astlhi.oc. feitas, ast.ce.feiches o 'feches', lhi. feichas o fechas, ast.or. h.echas, h.eches, can.,est. h.echas, pas. h.echäs, a una sola possivilidá a la vezi tradicional i unifhicada.

Dotrus cambeus sinificativus son por exemplu los grupus lhatinus -mn-, que se mantienin cula su escritura antigua, assina como la dessapaición de la fhorma -ith- o -ich-, o la distinción -e- -i- a fhinal de palhavra (condo nun ta essigíu pola secuencia final -ie).